WorldIndiaNewsUpdate : कॅनडाचा विषय आहे काय आणि भारताची आजची भूमिका काय ?

नवी दिल्ली : कॅनडाचे पंतप्रधान जस्टिन ट्रुडो यांची बेजबाबदार विधाने आणि बेताल कृतींमुळे भारत-कॅनडा संबंध अत्यंत वाईट टप्प्यावर पोहोचले आहेत. भारताने एका खलिस्तानी दहशतवाद्याला मारल्याचा आरोप करून जस्टिन ट्रुडो यांनी मोठी चूक केली आहे. ट्रुडोच्या या राजकीय वक्तव्यानंतर भारताने आतापर्यंत कॅनडावर पाच मोठ्या कारवाई केल्या आहेत.

1. भारताने कॅनडाचे आरोप फेटाळले असून खलिस्तानींवर कारवाई करण्याचा सल्ला दिला आहे.

2. कॅनडाच्या मुत्सद्द्याला बाहेर काढून भारतीय मुत्सद्दीसोबत स्कोअर सेटल केला.

3. आज उचललेले मोठे पाऊल म्हणजे कॅनेडियन नागरिकांसाठी भारतीय व्हिसा बंद करण्यात आला आहे.

4. NIA ने 43 गुंडांची यादी जारी केली असून कॅनडामध्ये बसलेल्या गुन्हेगारांची माहिती मागवली आहे.

5. कॅनडामधील भारतीयांना सावध राहण्यास सांगणारा सल्लागार जारी करण्यात आला आहे.

या पाच कृती सविस्तरपणे समजून घेण्याआधी, या संपूर्ण वादाच्या मुळावर एक नजर टाकूया. वास्तविक, 18 सप्टेंबर रोजी जस्टिन ट्रूडो यांच्या वक्तव्याने हा संपूर्ण वाद सुरू झाला.

या वक्तव्यामुळे दोन्ही देशांमधील तणाव वाढला आहे

खलिस्तानी दहशतवादी हरदीप सिंह निज्जरच्या हत्येमध्ये भारताचा सहभाग असल्याबद्दल ट्रुडो यांनी कॅनडाच्या संसदेत भाष्य केले होते. ते म्हणाले होते, ‘कॅनडियन सुरक्षा एजन्सी भारत सरकार आणि कॅनेडियन नागरिक हरदीप सिंग निज्जर यांच्या हत्येतील संबंधांच्या आरोपांची सक्रियपणे चौकशी करत आहेत. कॅनडाच्या भूमीवर कॅनेडियन नागरिकाच्या हत्येत कोणत्याही परदेशी सरकारचा सहभाग खपवून घेतला जाणार नाही. हे आमच्या सार्वभौमत्वाचे उल्लंघन आहे. हे अस्वीकार्य आहे.’

कॅनडाने भारतीय राजनयिकाची हकालपट्टी केली

ट्रुडोच्या या वक्तव्यानंतर कॅनडाच्या सरकारने एका उच्चपदस्थ भारतीय राजनयिकाची हकालपट्टी केल्याची घोषणा केली. कॅनडाच्या परराष्ट्र मंत्री मेलानी जोली यांनी पत्रकार परिषदेत सांगितले की, ‘आम्ही भारतातील एका  मुत्सद्द्याला बाहेर काढत आहोत, परंतु आम्ही या प्रकरणाच्या तळापर्यंत पोहोचू, जर हे सर्व सत्य सिद्ध झाले तर ते आमच्या सार्वभौमत्वाला धोका असेल आणि यामुळे एकमेकांच्या आदराच्या मूलभूत नियमाचे उल्लंघन केले जाईल.

दरम्यान भारताने मात्र ट्रुडो यांचे आरोप पूर्णपणे फेटाळून लावले आणि त्यांना खलिस्तानींवर कारवाई करण्याचा सल्ला दिला. याशिवाय प्रत्युत्तरादाखल भारताने कॅनडाच्या राजनयिकालाही पाच दिवसांत देश सोडण्याचे आदेश दिले. ही सूडाची कारवाई पाहून कॅनडाची वृत्ती मवाळ झाली. कॅनडाचे पंतप्रधान जस्टिन ट्रूडो यांनी मंगळवारी म्हटले होते की, एका शीख फुटीरतावादी नेत्याच्या हत्येशी आपले एजंट जोडलेले असल्याचे सांगून कॅनडा भारताला चिथावणी देण्याचा प्रयत्न करत नाही. मात्र भारताने हा प्रश्न योग्य पद्धतीने हाताळावा, अशी त्यांची इच्छा आहे.

कॅनडामधील भारतीयांसाठी अॅडव्हायझरी

यानंतर मोदी सरकारने बुधवारी कॅनडामध्ये राहणाऱ्या भारतीय नागरिकांसाठी विशेषत: विद्यार्थ्यांसाठी एक अॅडव्हायझरी जारी केला आहे. त्यात म्हटले आहे की, कॅनडातील वाढत्या भारतविरोधी कारवाया आणि राजकीयदृष्ट्या समर्थित द्वेषपूर्ण गुन्हे आणि हिंसाचार पाहता, तेथे उपस्थित असलेल्या किंवा भेट देण्याच्या विचारात असलेल्या भारतीय नागरिकांना अत्यंत सावधगिरीचे आवाहन करण्यात आले आहे. कॅनडातील ज्या ठिकाणी अशा घटना घडल्या आहेत अशा ठिकाणी आणि संभाव्य ठिकाणी प्रवास करणे टाळा. कॅनडात राहणाऱ्या भारतीय समुदायाची सुरक्षा आणि कल्याण सुनिश्चित करण्यासाठी भारताचे उच्चायुक्तालय किंवा वाणिज्य दूतावास कॅनडाच्या अधिकाऱ्यांच्या संपर्कात राहील.

कॅनडातील ४० टक्के विद्यार्थी भारतीय आहेत

हे उल्लेखनीय आहे की IRCC (Immigration, Refugees and Citizenship Canada) च्या आकडेवारीनुसार, कॅनडातील सुमारे 40 टक्के विद्यार्थी भारतीय आहेत. 31 डिसेंबर 2022 पर्यंत वैध अभ्यास व्हिसा असलेल्या एकूण 807,750 आंतरराष्ट्रीय विद्यार्थ्यांपैकी 3,19,130 ​​भारतीय होते. कॅनेडियन ब्युरो ऑफ इंटरनॅशनल एज्युकेशननुसार, 2021 मध्ये भारतीय विद्यार्थ्यांनी कॅनडाच्या अर्थव्यवस्थेत $4.9 बिलियन पेक्षा जास्त योगदान दिले आहे.

कॅनडाच्या नागरिकांना भारताचा व्हिसा मिळणार नाही

यानंतर, गुरुवारी भारताने पुढील आदेशापर्यंत कॅनेडियन नागरिकांसाठी भारतीय व्हिसा सेवा स्थगित केली आहे. बीएलएस इंटरनॅशनल नावाची कंपनी व्हिसा सेवा पुरवते. कंपनी कॅनडामध्ये व्हिसा अर्ज केंद्रे चालवते. बीएलएस इंटरनॅशनलने त्यांच्या कॅनेडियन वेबसाइटवर नोटीस जारी केली आहे. त्यात म्हटले आहे की ‘भारतीय व्हिसा सेवा 21 सप्टेंबर 2023 पासून पुढील आदेशापर्यंत निलंबित करण्यात आल्या आहेत. अपडेट राहण्यासाठी कृपया वेबसाइट तपासत रहा. व्हिसा निलंबित केल्यानंतर कॅनेडियन नागरिकांचा भारतात प्रवेश बंद झाला आहे. भारताच्या परराष्ट्र मंत्रालयाने हे स्पष्ट केले आहे की भारताने कॅनेडियन लोकांसाठी सर्व व्हिसा सेवा निलंबित केल्या आहेत, ज्यात ई-व्हिसा आणि कोणत्याही तिसऱ्या देशातील कॅनेडियन लोकांसाठी व्हिसा यांचा समावेश आहे.

भारताने 43 गुंडांची यादी जाहीर केली

एका वृत्तानुसार एनआयएने 43 गुंडांची यादी जारी केली आहे आणि कॅनडामध्ये बसलेल्या गुन्हेगारांची माहिती मागवली आहे. भारत आणि कॅनडा दरम्यान सुरू असलेल्या तणावादरम्यान, राष्ट्रीय तपास संस्थेने (NIA) बुधवारी दहशतवादी गँगस्टर नेटवर्कशी संबंधित 43 व्यक्तींची यादी जारी केली आहे ज्यांचा कॅनडाशी संबंध आहे. एनआयएने 43 कुख्यात गुन्हेगारांची छायाचित्रे प्रसिद्ध केली असून या गुंडांची मालमत्ता, व्यवसाय आणि इतर तपशीलांची माहिती लोकांकडून मागवली आहे. एनआयएने सांगितले की, जर कोणाकडे या लोकांशी संबंधित काही माहिती असेल तर त्यांनी ती एनआयएला द्यावी.

खलिस्तानी दहशतवादी निज्जरची हत्या

भारताचा मोस्ट वॉन्टेड आणि खलिस्तानी दहशतवादी निज्जर याची 18 जून रोजी कॅनडातील सरे येथे गोळ्या घालून हत्या करण्यात आली होती. कॅनडातील गुरुद्वाराबाहेर निज्जरवर गोळ्या झाडण्यात आल्या. त्यावरून या वादाची ठिणगी पडली आहे.