MahaparinirvanDaySpecial : महापरिनिर्वाण दिनी डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांना देशभर मानवंदना , जाणून घ्या बाबासाहेबांचे 10 जीवन विशेष ….

https://www.youtube.com/watch?v=f2nkEzwoOK8

भारतीय घटनेचे शिल्पकार भारतरत्न डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांचे निधन 6 डिसेंबर 1956 रोजी झाले. त्यांची पुण्यतिथी देशभरात महापरिनिर्वाण दिन म्हणून साजरी केली जाते.  डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर हे थोर समाजसुधारक आणि अभ्यासक होते. त्यांनी आपले संपूर्ण जीवन देशातील जातिवाद दूर करण्यासाठी आणि गरीब, दलित आणि मागासवर्गीयांच्या उन्नतीसाठी समर्पित केले. आंबेडकरांनी 14 ऑक्टोबर 1956 मध्ये बौद्ध धर्म स्वीकारला.

परिनिर्वाण हे बौद्ध धर्माचे प्रमुख तत्व आणि ध्येय आहे. याचा अर्थ ‘मृत्यूनंतरचे निर्वाण’. बौद्ध धर्मानुसार, जो व्यक्ती निर्वाण प्राप्त करतो तो सांसारिक इच्छा आणि भ्रमांपासून मुक्त होतो. आंबेडकरांची पुण्यतिथी, म्हणजेच महापरिनिर्वाण दिन. या दिवशी लोक त्यांच्या पुतळ्याला पुष्पहार अर्पण करतात. अभिवादन करतात . दिवे आणि मेणबत्त्या पेटवून त्यांना श्रद्धांजली वाहतात. त्यांच्या स्मरणार्थ अनेक ठिकाणी कार्यक्रम आयोजित केले जातात. त्यांचे विचार आठवण्याबरोबरच त्यांची संघर्षगाथाही सांगितली जाते.

डॉ . बासाहेब आंबेडकर यांच्या जीवनाशी सांबांधीत महत्वाच्या १० गोष्टी

1. ज्ञानपिपासू बाबासाहेब …
डॉ. बीआर आंबेडकर हे देशातील सर्वात शिक्षित महान विद्वानांपैकी एक होते. त्‍याच्‍याकडे विविध 32 विषयांत पदवी होती. मुंबईच्या एल्फिन्स्टन कॉलेजमधून बीए पूर्ण केल्यानंतर ते एमए करण्यासाठी अमेरिकेतील कोलंबिया विद्यापीठात गेले. तिथून पीएचडीही केली. यानंतर त्यांनी लंडन स्कूल ऑफ इकॉनॉमिक्समधून एमएससी, डीएससी केले. बॅरिस्टर-एट-लॉ म्हणून पदवी प्राप्त केली. एल्फिन्स्टन कॉलेजमध्ये ते तत्कालीन एकमेव अस्पृश्य विद्यार्थी होते.

2. पुस्तके वाचण्याचा मोठा छंद
डॉ.आंबेडकरांना भरपूर पुस्तके वाचण्याची आवड होती. त्यांच्याकडे पुस्तकांचा मोठा आणि उत्कृष्ट संग्रह होता. जॉन गुंथरने इनसाइड एशियामध्ये लिहिले आहे की 1938 मध्ये आंबेडकरांकडे 8000 पुस्तके होती. मृत्यूसमयी तो 35,000 वर पोहोचला होता.

3. आपल्या आई वाडिलांचे ते १४ वे आपत्य होते…
आंबेडकरांचे पूर्वज ब्रिटिश ईस्ट इंडिया कंपनीत सैनिक होते. वडील ब्रिटिश भारतीय सैन्यात सुभेदार होते. त्यामुळे आंबेडकरांनाही शाळेत शिकण्याची संधी मिळाली. त्याकाळी मागास आणि अस्पृश्य जातीतील मुलाला शाळेत जाऊन शिक्षण घेणे शक्य नव्हते. आंबेडकरांना शाळेत इतर मुलांइतके अधिकार नव्हते. त्यांना वेगळे बसायला लावले होते. ते स्वतः पाणीही पिऊ शकत नव्हते. उच्च जातीची मुले उंचावरून हातावर पाणी टाकत असत.

4. त्यांचे प्रेरणा स्थान…
महात्मा गौतम बुद्ध, संत कबीरदास, महात्मा ज्योतिबा फुले  यांच्या विचारांनी आंबेडकरांना खूप प्रेरणा मिळाली.

5. त्यांचे खरे नाव काय होते?
आंबेडकरांचे खरे नाव सपकाळ पुढे त्यांच्या आंबडवे गावावरून भीमराव आंबवडेकर केले . त्याच्या वडिलांनीही शाळेत याच नावाची नोंद केली होती. पण त्यांच्या एका शिक्षकाने त्यांचे नाव बदलून त्यांना त्यांचे आडनाव ‘आंबेडकर’ ठेवले. अशा प्रकारे शाळेच्या नोंदींमध्ये त्यांचे नाव आंबेडकर म्हणून नोंदवले गेले.

6. बालविवाह प्रचलित असल्याने आंबेडकरांचा 1906 मध्ये 9 वर्षांच्या रमाबाईशी विवाह केला. त्यावेळी आंबेडकर अवघे १५ वर्षांचे होते.

7. बाबासाहेब आंबेडकरांचे कायदेविषयक कौशल्य भारतीय राज्यघटनेच्या निर्मितीमध्ये अत्यंत उपयुक्त ठरले. त्यांना राज्यघटनेचे निर्माता आणि संविधानाचे जनक म्हटले जाते. त्यांनी संविधान बनवण्यापूर्वी अनेक देशांच्या संविधानांचा अभ्यास केला होता. आपल्या कर्तृत्वाच्या जोरावर ते भारताचे पहिले कायदा मंत्री पदापर्यंत पोहोचले.

8. आंबेडकरांनी दलितांवरील अत्याचाराविरुद्ध आवाज उठवण्यासाठी  ‘मूक नायक’, ‘बहिष्कृत भारत’, ‘जनता’, प्रबुद्ध भारत ही पाक्षिक व साप्ताहिके प्रकाशित करण्यास सुरुवात केली. 1927 पासून त्यांनी अस्पृश्यता आणि जातीयवादाच्या विरोधात चळवळ तीव्र केली. महाराष्ट्रातील रायगडच्या महाड येथेही त्यांनी सत्याग्रह सुरू केला. त्यांनी आपल्या सहकाऱ्यांसमवेत ‘मनुस्मृती’चे दहन केले.  1930 मध्ये त्यांनी काळाराम मंदिर चळवळ केली.

9. 1951 मध्ये त्यांनी संसदेत ‘हिंदू कोड बिल’ सादर केले. जेव्हा महिलांना वडिलोपार्जित संपत्तीत समान वाटा मिळेल आणि पुरुषांप्रमाणे समान अधिकार मिळतील तेव्हा खरी लोकशाही येईल, असा विश्वास डॉ.आंबेडकरांना वाटत होता. हिंदू कोड बिलाचा मसुदा संसदेत रोखण्यात आल्यानंतर आंबेडकरांनी मंत्रिमंडळाचा राजीनामा दिला.

10. 14 ऑक्टोबर 1956 रोजी आंबेडकर आणि त्यांच्या समर्थकांनी पंचशील ग्रहण करून बौद्ध धर्म स्वीकारला. हिंदू धर्मातील अनेक प्रथांवर ते फारच नाराज झाले होते. आंबेडकरांचे निधन ६ डिसेंबर १९५६ रोजी झाले.