CoronaInformationUpdate : नवा अहवाल : देशातील कोरोनाच्या संभाव्य लाटेविषयी जाणून घ्या तज्ज्ञ काय म्हणतात ?

नवी दिल्ली : देशात पुन्हा एकदा कोविड-१९ चे रुग्ण झपाट्याने वाढू लागले आहेत, त्यामुळे आरोग्य विभागाची चिंता वाढली आहे. गेल्या जवळपास दोन  वर्षांपासून, कोविड-१९ चे नवीन रूपे सतत उदयास येत आहेत. दरम्यान भारतातही  कोरोनाचे नवीन प्रकार XE ने देखील दोन राज्यांमध्ये (गुजरात आणि महाराष्ट्र) हजेरी लावली आहे. आरोग्य मंत्रालयाने जारी केलेल्या आकडेवारीनुसार, गेल्या २४ तासांत (शुक्रवारी) भारतात ९४९ नवीन कोरोनाव्हायरस संसर्गाची प्रकरणे समोर आली आहेत. यासह, भारतात एकूण सक्रिय रुग्णांची संख्या ११,१९१ वर गेली आहे.

दरम्यान या रुग्णसंख्येत  वाढ झाल्यानंतर अनेक तज्ज्ञांनाही चौथ्या लाटेचा अंदाज व्यक्त आहे. आयआयटी कानपूरने चौथ्या लहरीबाबत अभ्यास केला होता, ज्यामध्ये चौथी लहर कधी येऊ शकते हे सांगण्यात आले होते.

काय म्हणाले आयआयटी कानपूर?

आयआयटी कानपूरच्या तज्ज्ञांनी केलेल्या संशोधनानुसार, २२ जून २०२२ रोजी भारतात कोविड-१९ साथीच्या रोगाची संभाव्य चौथी लाट सुरू होऊ शकते. ऑगस्टच्या अखेरीस या लाटेचा उच्चांक गाठू शकतो. प्रीप्रिंट रेपॉजिटरी MedRxiv वर सामायिक केलेल्या पुनरावलोकनानुसार, चौथी लहर शोधण्यासाठी सांख्यिकीय मॉडेल्सचा वापर करण्यात आला, ज्यामध्ये असे आढळून आले की संभाव्य नवीन लहर ४ महिने टिकेल.

संशोधनात पुढे असे म्हटले आहे की, अभ्यासाचा डेटा सूचित करतो की भारतात कोविड-१९ ची चौथी लाट प्रारंभिक डेटा उपलब्धतेच्या तारखेपासून ९३६ दिवसांनी येईल. प्रारंभिक डेटा उपलब्धता तारीख ३० जानेवारी २०२० आहे. त्यामुळे चौथ्या लाटेची संभाव्य तारीख २२ जून २०२२ पासून सुरू होऊ शकते, शिखर २३ ऑगस्टच्या आसपास असेल आणि लाट २४ ऑक्टोबर २०२२ पर्यंत संपू शकते.

अर्थात आयआयटी कानपूरच्या गणित आणि सांख्यिकी विभागाचे सबरा प्रसाद राजेश भाई, सुभ्रा शंकर धर आणि शलभ यांच्या नेतृत्वाखालील या अभ्यासानुसार चौथ्या लाटेची तीव्रता देशभरातील नवीन कोरोनाव्हायरस आणि लसीकरण स्थितीवर अवलंबून असेल. .

वैज्ञानिक मूल्य तपासणे आवश्यक आहे: नीती आयोग

या वर्षी जुलैमध्ये कोविड-19 च्या चौथ्या लाटेची भविष्यवाणी करणाऱ्या आयआयटी-कानपूरच्या अभ्यासावर, नीती आयोग म्हणाला होता, “अशा अभ्यासांना ते अत्यंत आदराने वागवतात, परंतु या विशिष्ट अहवालाचे वैज्ञानिक मूल्य आहे की नाही हे तपासणे बाकी आहे. नीती आयोगाचे सदस्य (आरोग्य) व्ही के पॉल म्हणाले होते, आयआयटी -कानपूरचा अभ्यास हा नामवंत लोकांनी दिलेला मौल्यवान इनपुट आहे. संपूर्ण लहर अंदाज डेटा आणि आकडेवारीवर आधारित आहे आणि आम्ही वेळोवेळी वेगवेगळे अंदाज पाहिले आहेत. अनेक वेळा आपण हे अंदाज इतके वेगळे पाहिले आहेत की केवळ अनुमानांवर आधारित निर्णय घेणे समाजासाठी असुरक्षित आहे. सरकार या अंदाजांना योग्य आदराने वागवते कारण ते प्रतिष्ठित लोकांनी केलेले संशोधन आहेत.

नवीन प्रकारावर तज्ज्ञ काय म्हणतात ?

हिंदुजा हॉस्पिटल अँड मेडिकल रिसर्च सेंटर, खार येथील सल्लागार, क्रिटिकल केअर, डॉ. भरेश देधिया यांच्या मते, XE हायब्रीड स्ट्रेनच्या या प्रकारात वैद्यकीयदृष्ट्या फरक करता येत नाही. नवीन सब-व्हेरियंट XE सर्व वैशिष्ट्यांमध्ये ओमायक्रॉन  सारखेच असल्याचे दिसते. हे सहसा सौम्य असते आणि खूप तीव्र नसते. हे लक्षात घेतले पाहिजे की XE व्हेरियंटला जवळपास ३ महिने झाले आहेत आणि अद्याप ओमायक्रॉन प्रमाणे जगभरात पसरलेले नाहीत. त्यामुळे असे म्हणता येईल की हा वेगळा प्रकार नसून तो ओमायक्रॉनसारखाच आहे.

हैदराबादच्या यशोदा हॉस्पिटलमधील डॉ. कन्सल्टंट पल्मोनोलॉजिस्ट डॉ. चेतन राव वड्डेपल्ली यांच्या म्हणण्यानुसार, “XE प्रकाराची लागण झालेले लोक अधिक गंभीर होत आहेत किंवा त्यांना हॉस्पिटलमध्ये दाखल केले जाण्याची शक्यता आहे हे सांगणे फार कठीण आहे. त्याच बरोबर, यामुळे मृत्यू होतो. variant आहे दरातही कोणतीही वाढ झालेली नाही. हे सिद्ध करण्यासाठी अधिक संशोधनाची गरज आहे.

डब्ल्यूएचओचे मुख्य शास्त्रज्ञ सौम्या स्वामीनाथन यांच्या मते…

डब्ल्यूएचओचे मुख्य शास्त्रज्ञ सौम्या स्वामीनाथन यांच्या मते, XE प्रकार डेल्टा वेरिएंटइतका धोकादायक असणार नाही. भारतातील बहुतेक लोकांचे लसीकरण झाले आहे. प्राथमिक माहितीनुसार, असे म्हटले जात आहे की हा प्रकार इतर प्रकारांपेक्षा १० टक्के वेगाने पसरतो. परंतु सध्या या प्रकारावर अधिक अभ्यास केले जात आहेत. आतापर्यंत, संक्रमित रुग्णांची गंभीर प्रकरणे नोंदवली गेली नाहीत.

डॉ.भरेश देधिया यांच्या मते या प्रकाराबाबत पूर्वीप्रमाणेच काळजी घेण्याची गरज आहे. गेल्या दोन  वर्षांपासून घेतली जात असलेली खबरदारी या विषाणूला रोखू शकते. जरी स्थानिक राज्य सरकारांनी मास्क अनिवार्य केले असले तरी, माझा विश्वास आहे की आपण मास्क घालणे सुरू ठेवले पाहिजे, गर्दीच्या ठिकाणी जाणे टाळले पाहिजे आणि आपल्या आरोग्याची काळजी घेतली पाहिजे. त्याच वेळी, दोन्ही लसी मिळाल्या आहेत की नाही याची काळजी घ्यावी लागेल? जर कोणी बूस्टर डोस घेण्यास पात्र असेल, तर त्याला ते देखील असले पाहिजे.

कोविड-19 च्या XE प्रकाराने चिंता वाढवली होती की काही दिवसांपूर्वी ओमिक्रॉनचे नवीन उप-प्रकार BA.4 आणि BA.5 देखील समोर आले होते. दक्षिण आफ्रिकेतील शास्त्रज्ञांनी BA.4 आणि BA.5 असे दोन नवीन उप-प्रकार नोंदवले आहेत. हा प्रकार सध्या दक्षिण आफ्रिका, बोत्सवाना, बेल्जियम, जर्मनी, डेन्मार्क आणि यूकेमध्ये उपलब्ध आहे. मध्ये पसरला आहे. डब्ल्यूएचओने चिंता व्यक्त केली की हे नवीन प्रकार ओमिक्रॉनच्या मागील प्रकारापेक्षा फारसे वेगळे नाही. पण हा प्रकार स्वतःच बदलू शकतो. हे अशा वेळी समोर आले आहे जेव्हा जगातील अनेक देशांमध्ये ओमिक्रॉनच्या उप-प्रकारांमुळे कोरोनाची प्रकरणे नोंदवली जात आहेत.