पूजा खेडकर यांच्या अडचणीत वाढ, UPSC ने नेमके काय म्हटले आहे ?

नवी दिल्ली :  महाराष्ट्र केडरची प्रशिक्षणार्थी IAS पूजा खेडकर यांच्या अडचणीत वाढ झाली आहे. वादात सापडल्यानंतर केंद्रीय लोकसेवा आयोगाने (UPSC) पूजा खेडकर विरोधात एफआयआर दाखल केला आहे. याशिवाय, नागरी सेवा परीक्षा 2022 मधून त्यांची उमेदवारी रद्द करण्यासाठी आणि भविष्यातील परीक्षांपासून त्यांना काढून टाकण्यासाठी कारणे दाखवा नोटीस बजावण्यात आली आहे.

आयोगाने (UPSC) पूजा खेडकरला नोटीस बजावून तिची उमेदवारी रद्द का केली जाऊ नये आणि तिला आगामी UPSC परीक्षांमधून का काढून टाकले जाऊ नये, याचे उत्तर मागितले आहे. यूपीएससीने म्हटले आहे की, ‘पूजा खेडकरची सविस्तर चौकशी करण्यात आली आहे. नागरी सेवा परीक्षा 2022 मध्ये त्याने नियमांचे उल्लंघन केल्याचे समोर आले आहे. त्याच्या परीक्षेला बसण्याची मर्यादा पूर्ण झाली होती. यानंतर त्याने आपली ओळख बदलून फसवणूक करून यूपीएससी नागरी सेवा परीक्षा दिली. त्याने आपले नाव, वडिलांचे नाव, आईचे नाव, फोटो आणि सही देखील बदलली. याशिवाय मोबाईल क्रमांक, ईमेल आयडी आणि पत्ताही बदलला. चुकीच्या पद्धतीने नवीन ओळख निर्माण केल्यामुळे त्याला मर्यादेपेक्षा जास्त वेळा परीक्षेला बसण्याची संधी मिळाली.

आयोगाने पुढे म्हटले आहे की, ‘म्हणून, UPSC ने त्याच्याविरुद्ध पोलिस अधिकाऱ्यांकडे प्रथम माहिती अहवाल (FIR) दाखल करून फौजदारी खटला चालवण्यासह अनेक कारवाई सुरू केल्या आहेत आणि “नागरी सेवा परीक्षा-2022 च्या नियमांनुसार, नागरी सेवा परीक्षा-2022 “उमेदवारांना त्यांची उमेदवारी रद्द करणाऱ्या/भविष्यातील परीक्षा/निवडींपासून वंचित ठेवणाऱ्यांना कारणे दाखवा नोटीस (SCN) जारी करण्यात आली आहे.”

पूजा खेडकर यांच्या विरोधात एफआयआर

आयोगाने जारी केलेल्या निवेदनात पुढे म्हटले आहे की, तपासानंतर आम्ही पूजा खेडकर यांच्या विरोधात एफआयआर दाखल केला आहे. आम्ही एक घटनात्मक संस्था आहोत आणि नियमांचे पालन करणे किंवा त्यांची अंमलबजावणी करणे ही आमची जबाबदारी आहे. परीक्षेत कोणत्याही प्रकारचा गैरप्रकार होऊ नये आणि काही अनियमितता आढळल्यास त्यांच्यावर कारवाई करण्यात यावी, असे आम्ही स्पष्ट केले आहे. उमेदवारांचा आमच्यावर विश्वास असल्याचे यूपीएससीने म्हटले आहे. हा विश्वास आम्ही मिळवला आहे. लोकांचा विश्वास अबाधित राखण्यासाठी आम्ही कटिबद्ध असून त्यासाठी कोणतीही तडजोड केली जाणार नाही.

महाराष्ट्रातून प्रशिक्षण कार्यक्रम रद्द

यापूर्वी त्यांचा प्रशिक्षण कार्यक्रमही रद्द करण्यात आला होता. उत्तराखंडमधील मसुरी येथे असलेल्या लाल बहादूर शास्त्री नॅशनल ॲडमिनिस्ट्रेशन अकादमीने पूजा खेडकरचा महाराष्ट्रातून प्रशिक्षण कार्यक्रम रद्द केला आणि तिला तात्काळ परत बोलावण्याचे पत्र जारी केले. याशिवाय अकादमीने महाराष्ट्र सरकारलाही पत्र लिहून यासंदर्भात माहिती दिली होती.

LBSNAA ने पूजा खेडकर यांना दिलेल्या आदेशात असे लिहिले आहे की, “तुमचा जिल्हा प्रशिक्षण कार्यक्रम पुढे ढकलण्याचा आणि पुढील आवश्यक कारवाईसाठी तुम्हाला तात्काळ परत बोलावण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे. त्यामुळे तुम्हाला महाराष्ट्र राज्य सरकारच्या जिल्हा प्रशिक्षण कार्यक्रमातून मुक्त करण्यात आले आहे.” अकादमी सोबत जोडली आहे, तुम्हाला शक्य तितक्या लवकर अकादमीमध्ये सामील होण्यासाठी सूचित केले जाते, परंतु 23 जुलै 2024 नंतर नाही.

काय प्रकरण आहे?

वास्तविक, पूजा खेडकर हिने दृष्टिहीन आणि मानसिक आजारी असल्याचे प्रमाणपत्र सादर करून यूपीएससी परीक्षेला बसल्याचा आरोप आहे. त्या आधारावर विशेष सवलती मिळवून ती आयएएस झाली. त्याला ही सवलत मिळाली नसती तर मिळालेल्या गुणांच्या आधारे आयएएस पद मिळणे अशक्य होते. पूजावर आरोप आहे की, निवड झाल्यानंतर पूजाला वैद्यकीय तपासणी करावी लागली, पण तिने ती पुढे ढकलली. विविध कारणांमुळे त्याने सहा वेळा वैद्यकीय तपासणी नाकारली. नंतर त्याने बाह्य वैद्यकीय एजन्सीकडून एमआरआय अहवाल सादर करण्याचा पर्याय निवडला, जो UPSC ने स्वीकारण्यास नकार दिला. मात्र, नंतर यूपीएससीने हा अहवाल स्वीकारला. यामुळे शासनाकडे याची चौकशी करण्याची मागणी केली जात आहे.

याशिवाय त्याच्या वयावरही प्रश्न उपस्थित केले जात आहेत. पूजा खेडकर यांनी 2020 आणि पुन्हा 2023 मध्ये केंद्रीय अपील न्यायाधिकरणाला निवेदने दिल्याचे कागदपत्रांवरून दिसून येते. यामध्ये तीन वर्षांचे अंतर असतानाही वयाची केवळ एक वर्षाची वाढ दिसून आली आहे. तथापि, खेडकर यांनी बेंचमार्क अपंगत्व सिद्ध करण्यासाठी कोणतीही चाचणी घेतली नाही. UPSC ने त्याच्या निवडीला केंद्रीय अपील न्यायाधिकरण (CAT) मध्ये आव्हान दिले होते, ज्याने फेब्रुवारी 2023 मध्ये त्याच्या विरोधात निर्णय दिला होता. खेडकर यांनी 2020 आणि 2023 च्या CAT अर्जामध्ये स्वत:साठी बेंचमार्क अपंगत्व असलेल्या व्यक्तींसाठी उच्च वयोमर्यादेत सूट देण्याची मागणी केली आहे.