Supreme Court News Update : आता “अंधा कानून” नव्हे “देखता कानून” , न्याय देवतेच्या पुतळ्यात झाला महत्वपूर्ण बदल ….
नवी दिल्ली : अंधा कानून म्हणून प्रसिद्ध असलेली न्याय देवतेची प्रतिमा आता सर्वोच्च न्यायालयाने बदलली आहे. या निर्णयानुसार न्याय देवतेच्या डोळ्यावरील पट्टी काढण्यात आली असून हातातील तलवार काढून आता हातात संविधानाची प्रत देण्यात आली आहे. ब्रिटिश काळातील न्याय देवतेची प्रतिमा बदलण्याची ही किमया सर्वोच्च न्यायालयाचे मुख्य न्यायाधीश डी वाय चंद्रचूड यांनी केली आहे. “कायदा आंधळा नाही.” हा सकारात्मक संकेत सर्वोच्च न्यायालयाने या निर्णयातून दिला आहे.
CJI चंद्रचूड यांच्या सूचनेनुसार न्यायदेवतेच्या पुतळ्याची पुनर्बांधणी करण्यात आली आहे. या नवीन पुतळ्यामध्ये न्यायदेवतेचे डोळे उघडे आहेत, हे पूर्वीच्या मूर्तीचे महत्त्वाचे वैशिष्ट्य होते. आता तिच्या हातात तराजू आहे, जो न्यायाचे प्रतीक आहे, पण तलवारीची जागा संविधानाने घेतली आहे. हा बदल दाखवून देतो की आता न्याय हा दंडात्मक दृष्टिकोनातून नव्हे तर राज्यघटनेनुसार होईल.
https://x.com/ians_india/status/1846550982047482287?
सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, CJI चंद्रचूड यांचा विश्वास आहे की, आता इंग्रजी वारशातून पुढे जाण्याची वेळ आली आहे. कायदा कधीच आंधळा नसतो, पण तो सर्वांना सारखाच लागू होतो, असे त्यांनी स्पष्ट केले आहे. या संदर्भात न्यायदेवतेचे स्वरूप बदलणे गरजेचे होते. एका हातात संविधान आणि दुसऱ्या हातात तराजू असलेली ही देवी संविधानानुसार न्याय मिळायला हवा, असा संदेश देते, तर समाजात सर्वांप्रती समानतेचा विचारही महत्त्वाचा आहे.
या बदलामुळे, भारताच्या न्यायव्यवस्थेने एक नवीन ओळख निर्माण केली आहे, जी केवळ देशाच्या कायद्यातील बदलाचेच प्रतीक नाही, तर न्यायाच्या दिशेने एक नवीन दृष्टीकोन देखील प्रतिबिंबित करते. न्यायदेवतेची ही नवीन मूर्ती भारतीय समाजातील संविधानाचे महत्त्व प्रतिबिंबित करते आणि भारतीय न्याय व्यवस्था सर्वांना समानतेने पाहते हे दर्शवते. या बदलाचे स्वागतच केले पाहिजे, कारण हे एक समृद्ध आणि न्याय्य समाजाच्या दिशेने एक महत्त्वाचे पाऊल आहे.
न्यायदेवतेच्या नव्या पुतळ्यात काय विशेष आहे?
संपूर्ण पुतळ्याचा रंग पांढरा आहे
पुतळ्यामध्ये न्यायदेवतेचे भारतीय पोशाखात चित्रण करण्यात आले आहे. न्यायदेवता साडीत दाखवली आहे.
डोक्यावर एक सुंदर मुकुट देखील आहे.
कपाळावर बिंदी, कानात आणि गळ्यात पारंपरिक दागिनेही दिसतात.
न्यायदेवतेच्या एका हातात तराजू आहे.
दुसऱ्या हातात संविधान धरलेले दाखवले आहे.
खरे तर न्यायाचे प्रतिनिधित्व करणाऱ्या न्यायालयांमध्ये ठेवलेल्या पुतळ्याला ‘लेडी जस्टिस’ म्हणून ओळखले जाते. आतापर्यंत वापरल्या जाणाऱ्या न्यायदेवतेच्या डोळ्यावर काळी पट्टी होती. आता ती हटवण्यात आली आहे.
सरन्यायाधीश चंद्रचूड यांच्यामते तलवार हिंसेचे प्रतीक आहे. न्यायालयात हिंसा नाही तर संविधानाच्या कायद्यानुसार न्याय होतो. दुसऱ्या हातात असलेला तराजू योग्य आहे जो सर्वांना समान पद्धतीने न्याय देते. सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार सरन्यायाधीश चंद्रचूड यांनी दिलेल्या आदेशानंतर न्यायदेवतेची नवी मूर्ती तयार करण्यात आली. अशी पहिली मूर्ती न्यायधीशांच्या ग्रंथालयाबाहेर लावण्यात आली. ज्या मूर्तीच्या डोळ्यावर पट्टी नाही आणि हातात तलवार ऐवजी संविधान आहे.
न्यायदेवतेची मूळ मूर्ती यूनानमधील प्राचीन देवी असल्याचे सांगितले जाते. तिला न्यायाचे प्रतीक म्हटले जाते. या देवीचे नाव जस्टिया असून त्यातूनच जस्टिस हा शब्द तयार झाला. या देवीच्या डोळ्यावर कायम पट्टी असायची, याचा अर्थ न्यायदेवी नेहमी निष्पक्ष राहून न्याय करेल. कोणाला पाहून न्याय करताना निर्णय एकाच्या बाजूने दिला जाऊ शकतो यासाठी ही पट्टी बांधण्यात आली होती.