Delhi Assembly Election Results 2025 : भाजपच्या विजयापेक्षा अधिक होते आहे ‘आप’च्या पराभवाची कारणमीमांसा …..!!
नवी दिल्ली : दिल्ली विधानसभा निवडणुकीचे निकाल लागले आहेत आणि २७ वर्षांनंतर, भाजप पुन्हा एकदा प्रचंड विजयासह सत्तेत येत आहे. यासोबतच, अरविंद केजरीवाल यांच्या आम आदमी पक्षाच्या अपेक्षेच्या विरुद्ध निकाल लागल्याने पक्षाचे नेते निराश झाले आहेत. ८ जागा असलेल्या भाजपने यावेळी ४८ जागांवर पोहोचले, तर आम आदमी पक्ष ६२ जागांवरून थेट २२ जागांवर घसरला. या निकालानंतर भाजपच्या विजयाची आणि ‘आप’च्या पराभवाची चर्चा केली जात आहे.
तब्बल दोन टर्म सत्ता गाजवल्यानंतर अनेक लोकप्रिय योजना राबविलेल्या असताना, दिल्लीतील लोकांनी ‘आप’ला परत का आणले नाही? याची चर्चा माध्यमातून केली जात आहे. यामध्ये प्रामुख्याने पुढील मुद्दे चर्चिले जात आहेत.
१. सत्ताविरोधी भावना / एंटी इंकम्बेंसी
१० वर्षे सत्तेत राहिल्यानंतर, यावेळी आम आदमी पक्षाला सत्ताविरोधी लाटेचा सामना करावा लागला. शिक्षण आणि आरोग्य क्षेत्रात पक्षाने चांगले निकाल दिले असले तरी, खराब हवा गुणवत्ता आणि यमुनेचे प्रदूषित पाणी हे असंतोषाचे प्रमुख कारण होते. दुसरीकडे, अरविंद केजरीवाल हे भाजप केंद्र सरकार दिल्लीच्या कामात अडथळे निर्माण करत असल्याचा दावा करत राहिले. आता जनतेने ते खरे कारण म्हणून न घेता ‘निमित्त’ म्हणून घेतले.
२. ‘दारू धोरण आणि शीशमहलने ‘ निर्माण झालेली अरविंद केजरीवाल यांची प्रतिमा …..
अरविंद केजरीवाल नेहमीच भ्रष्टाचाराविरुद्ध आवाज उठवताना दिसले आहेत, परंतु यावेळी अनेक गोष्टींमुळे त्यांची प्रतिमा मलिन झाली असे म्हटले जात आहे. उत्पादन शुल्क धोरणाशी संबंधित कथित मनी लाँड्रिंग प्रकरण हे देखील एक कारण होते. भाजपने आरोप केला होता की आप सरकार दिल्लीला ‘दारू ग्राहकांचे शहर’ बनवू इच्छिते आणि कंत्राटे देण्यासाठी शेकडो कोटी रुपये खर्च करण्यास तयार आहे.
केंद्रीय एजन्सींनी केलेल्या चौकशीदरम्यान आम आदमी पक्षाच्या अनेक नेत्यांना अटक करण्यात आली. यामध्ये संजय सिंह, मनीष सिसोदिया, अरविंद केजरीवाल इत्यादींचा समावेश होता. अटकेमुळे मनीष सिसोदिया यांना उपमुख्यमंत्रीपदाचा राजीनामा द्यावा लागला आणि अरविंद केजरीवाल यांनीही मुख्यमंत्रीपदाचा राजीनामा दिला. तुरुंगात गेलेले ‘आप’चे उमेदवार यावेळी निवडणुकीत पराभूत झाले आहेत हे देखील लक्षात घेण्यासारखे आहे.
याशिवाय, ‘शीशमहाल’ चा वादही चर्चेत राहिला, ज्यामुळे अरविंद केजरीवाल यांची प्रतिमा मलिन झाली. कॅगच्या अहवालात मुख्यमंत्री निवासस्थान बांधण्यासाठी ७.९१ कोटी ते ३३.६६ कोटी रुपये खर्च झाल्याचे उघड झाले होते.
३. मोफत भेटवस्तूंचा वर्षाव पण खऱ्या विकासाचा अभाव?
लोककल्याणकारी धोरणांच्या नावाखाली, आम आदमी पक्षाने दिल्लीत मोफत वीज, मोफत पाणी, महिलांसाठी मोफत बस सेवा इत्यादी सुरू केल्या होत्या. तथापि, पायाभूत सुविधांच्या विकासाच्या आणि त्याच्या देखभालीच्या पातळीवर फारसा बदल झालेला नाही असा जनतेचा दावा आहे. रस्ते आणि गटारांच्या वाईट स्थितीमुळे दिल्लीतील लोक संतापले होते. दिल्लीतील उच्च आणि मध्यम वर्ग खराब पायाभूत सुविधांमुळे त्रस्त असल्याचे दिसून आले.
२०१५ आणि २०२० मध्ये या मोफत देणग्यांमुळे ‘आप’ला मोठ्या प्रमाणात मते मिळाली असली तरी, यावेळी जनतेने अपूर्ण आश्वासनांकडेही लक्ष दिले. उदाहरणार्थ, २०१५ मध्ये पाईपलाईनद्वारे पाणी जोडणीचे आश्वासन अद्याप पूर्ण झालेले नाही. तसेच, दिल्लीला पूर्ण राज्य बनवण्याचे काम पूर्ण झाले नाही. याशिवाय रोजगार अर्थसंकल्पात २० लाख नोकऱ्यांचे आश्वासनही देण्यात आले होते.
४. आपच्या वरिष्ठ नेत्यांची बंडखोरी …..
आम आदमी पक्षाच्या वरिष्ठ नेत्यांनी पक्ष सोडणे हे देखील पक्षासाठी मोठे नुकसान मानले जात आहे. अरविंद केजरीवाल यांच्याशी मतभेद आणि त्यांच्या कथित ‘मनमानी’ वृत्तीमुळे प्रशांत भूषण, योगेंद्र यादव, मयंक गांधी आणि कुमार विश्वास यांना जसे केजरीवाल यांना सोडून जावे लागले तसे कैलाश गेहलोत सारख्या मोठ्या नेत्यांने मंत्री असताना राजीनामा देणे देखील पक्षासाठी नुकसानदायक ठरले.
५. एमसीडीमध्ये आपचा विजय, नफा की तोटा?
२०२२ मध्ये झालेल्या एमसीडी निवडणुकीत आम आदमी पक्षाला एकतर्फी विजय मिळाला. तथापि, या विजयाने आपचे भले करण्यापेक्षा नुकसानच जास्त केले. ‘आप’ने दिल्लीत जागतिक दर्जाचे रस्ते आणि स्वच्छ शहराचे आश्वासन दिले होते, परंतु ते दोन्ही आश्वासने पूर्ण करण्यात अपयशी ठरले. अरविंद केजरीवाल यांनी आरोप करणे सुरू ठेवले की भाजप दिल्लीत उपराज्यपालांच्या माध्यमातून काम करू देत नाही. मात्र, यावेळी मतदारांनी थेट आम आदमी पक्षाच्या आमदारांनाच प्रश्न विचारला आणि त्यांना जबाबदार धरले.
६. काँग्रेस सोडल्यामुळे काही नुकसान झाले का?
यातील हा मोठा चर्चेचा विषय आहे की , दिल्ली लोकसभा निवडणुकीत आम आदमी पक्ष आणि काँग्रेसने युती केली होती, परंतु त्यानंतर लगेचच त्याच दिल्लीत आप आणि काँग्रेस आमनेसामने आले. राजकीय पक्षांमधील ऐक्याबाबत जनतेत चुकीचा संदेश गेला असे मानले जाते. दुसरीकडे, भाजपने हे साध्य करण्याच्या प्रयत्नात, दिल्ली निवडणुकीतच नितीश कुमार यांच्या जेडीयू आणि चिराग पासवान यांच्या एलजेपी (रामविलास) यांना जागा देऊन लोकांमध्ये एकतेचा संदेश दिला.