IndiaNewsUpdate : प्रासंगिक : शहीद दिनाचे महत्व काय ? : शहीद भगतसिंग, सुखदेव आणि राजगुरू यांना देशभरातून आदरांजली

आजच्या  दिवशी, भारताचे तीन सुपुत्र भगतसिंग, सुखदेव आणि राजगुरू यांनी स्वातंत्र्याच्या लढ्यात हसत हसत फाशीची शिक्षा स्वीकारली. शहीदांच्या या हौतात्म्याचे स्मरण करण्यासाठी दरवर्षी 23 मार्च रोजी शहीद दिवस साजरा केला जातो. हा तोच दिवस होता जेव्हा सुखदेव भगतसिंग यांच्यासोबत होते आणि शिवराम राजगुरू यांनीही भारताच्या स्वातंत्र्यासाठी हसत हसत फाशीचे चुंबन घेतले होते. आजच्याच दिवशी सुमारे ९० वर्षांपूर्वी भारतातील महान स्वातंत्र्यसैनिक आणि स्वातंत्र्यसैनिकांपैकी एक भगतसिंग यांना ब्रिटिश सरकारने फाशी दिली होती. त्यांची तळमळ पाहून अनेकांनी क्रांतिकारी मार्ग स्वीकारला. वयाच्या २३ व्या वर्षी भगतसिंग यांनी भारती मातेच्या स्वातंत्र्यासाठी बलिदान दिले होते.

शहीद दिन का साजरा केला जातो?

भारताच्या स्वातंत्र्यासाठी  स्वातंत्र्यसैनिकांनी खूप संघर्ष केला आहे. भारताच्या स्वातंत्र्यलढ्यात महत्त्वाची भूमिका बजावणारे भगतसिंग, सुखदेव आणि राजगुरू यांना या दिवशी म्हणजेच २३ मार्च १९३१ रोजी ब्रिटीशांनी फाशी दिली होती, त्यानंतर त्यांनी देशाच्या स्वातंत्र्यासाठी बलिदान दिले होते. देशाच्या शूर क्रांतिकारकांनी आणि महान सुपुत्रांनी केलेल्या बलिदानाच्या स्मरणार्थ दरवर्षी 23 मार्च हा दिवस शहीद दिन म्हणून साजरा केला जातो. भगतसिंग, सुखदेव आणि राजगुरू यांनी महात्मा गांधींपेक्षा वेगळा मार्ग अवलंबताना इंग्रजांशी लढा सुरू केल्याचे सांगितले जाते. भारताच्या या तीन सुपुत्रांनी अगदी लहान वयातच देशासाठी बलिदान दिले होते. शौर्याने लढलेल्या योद्ध्यांच्या शौर्यगाथा लोकांपर्यंत पोहोचवणे हा या दिवसाचा उद्देश आहे. त्यांच्या स्मरणार्थ आणि त्यांना आदरांजली वाहण्यासाठी आजचा दिवस हुतात्मा दिन म्हणून साजरा केला जातो.

भगतसिंग यांच्याबद्दल काही न ऐकलेले तथ्य

लाला लजपत राय यांच्या मृत्यूचा बदला घेण्यासाठी भगतसिंगने सुखदेवसोबत एक योजना आखली आणि लाहोरमधील पोलीस अधीक्षक जेम्स स्कॉट यांना ठार मारण्याचा कट रचला, परंतु योग्य ओळख नसल्यामुळे सहाय्यक पोलीस अधीक्षक जॉन सॉंडर्स यांना गोळ्या घालून ठार मारले.

जालियनवाला बाग हत्याकांडामुळे भगतसिंग इतके अस्वस्थ झाले होते की त्यांनी घटनास्थळी भेट देण्यासाठी शाळेला बंक देखील लावला होता. कॉलेजच्या काळात तो एक उत्तम अभिनेता होता, असं म्हटलं जातं.

शीख असूनही, भगतसिंग यांनी दाढी केली आणि त्यांचे केस कापले जेणेकरून जॉन सॉंडर्सच्या हत्येप्रकरणी अटक झाली तेव्हा त्यांची ओळख पटू नये. याच दरम्यान ते लाहोरहून कलकत्त्याला रवाना झाले होते.

भगतसिंग आणि बटुकेश्वर दत्त यांनी मिळून दिल्लीच्या सेंट्रल असेंब्ली हॉलमध्ये बॉम्ब फेकले आणि ‘इन्कलाब झिंदाबाद!’ घोषणाबाजी केली. यावेळीही त्यांनी अटकेचा निषेध केला नाही. दरम्यान अटकेनंतर पोलिसांनी भगतसिंग यांची चौकशी सुरू केली असता, जॉन सॉंडर्सच्या हत्येत भगतसिंगचा हात असल्याचे त्यांना समजले. त्याचवेळी भगतसिंग यांनी खटल्याच्या वेळी कोणताही बचाव केला नाही. या संधीचा उपयोग त्यांनी भारताच्या स्वातंत्र्याच्या कल्पनेचा प्रचार करण्यासाठी केला.

7 ऑक्टोबर 1930, त्याच दिवशी भगतसिंग यांना फाशीची शिक्षा सुनावण्यात आली, ती त्यांनी धैर्याने ऐकली. तुरुंगात असतानाही त्यांनी परदेशी वंशाच्या कैद्यांना चांगली वागणूक देण्याच्या धोरणाविरोधात उपोषण केले.

24 मार्च 1931, जेव्हा भगतसिंग यांना फाशी देण्यात येणार होती, परंतु 11 तास अगोदर 23 मार्च 1931 रोजी संध्याकाळी 7.30 वाजता त्यांना फाशी देण्यात आली. या फाशीच्या अंमलबजावणीवर देखरेख ठेवण्यास कोणताही दंडाधिकारी तयार नव्हता, असे सांगण्यात येते.

असे म्हणतात की फाशीच्या वेळीही भगतसिंगांच्या चेहऱ्यावरचे हास्य कायम होते. ब्रिटीश सरकारच्या विरोधात घोषणाबाजी करताना त्यांनी फसाचे चुंबन घेतल्याचे सांगितले जाते.

देशभरातून आदरांजली

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी ‘शहीद दिना’निमित्त भगतसिंग, सुखदेव आणि राजगुरू यांना आदरांजली वाहताना म्हटले आहे की, ‘देशासाठी मरण्याची त्यांची भावना देशवासियांना नेहमीच प्रेरणा देत राहील.’  ‘शहीद दिनानिमित्त भारतमाता, वीर भगतसिंग, सुखदेव आणि राजगुरू यांच्या अमर सुपुत्रांना विनम्र अभिवादन. मातृभूमीसाठी प्राण देण्याची त्यांची तळमळ देशवासियांना नेहमीच प्रेरणा देत राहील. भारत चिरायु होवो !’

अमित शहा

केंद्रीय गृहमंत्री अमित शाह यांनी ट्विटमध्ये म्हटले आहे की, ‘तिघांच्याही देशभक्तीने परकीय राजवटीत स्वातंत्र्याची भावना जागृत केली आणि आजही प्रत्येक भारतीयाला प्रेरणा देत आहे.’

राहुल गांधी

काँग्रेस नेते राहुल गांधी यांनी ट्विट करून म्हटले आहे की, ‘भगतसिंग, सुखदेव आणि राजगुरू हे असे विचार आहेत, जे सदैव अमर राहतील.’

अरविंद केजरीवाल

दिल्लीचे मुख्यमंत्री आणि आम आदमी पक्षाचे राष्ट्रीय संयोजक अरविंद केजरीवाल यांनी लिहिले की, ‘देशाच्या स्वातंत्र्य चळवळीतील अमर प्रतीक शहीद भगतसिंग, सुखदेव आणि राजगुरू यांना त्यांच्या हौतात्म्य दिनी मी नमन करतो. देशाच्या या वीरांच्या अमर बलिदानाचा प्रत्येक देशवासीय सदैव ऋणी राहील.

पियुष गोयल

केंद्रीय मंत्री पियुष गोयल यांनी ‘कू अॅप’मध्ये म्हटले आहे की, ‘भारती माता सेवा, सुरक्षा आणि स्वातंत्र्यासाठी आपले जीवन समर्पित करणाऱ्या भगतसिंग, राजगुरू आणि सुखदेव यांना माझी श्रद्धांजली. ज्यांनी आपल्या बलिदानातून कोट्यवधी तरुणांमध्ये देशप्रेमाची भावना जागृत केली त्या महान त्यागकर्त्यांचा हा देश सदैव ऋणी राहील.

नितीन गडकरी

केंद्रीय रस्ते वाहतूक आणि महामार्ग मंत्री नितीन गडकरी ‘कू’ (कू अॅप) द्वारे म्हणाले, ‘मातृभूमीसाठी आपले सर्वस्व अर्पण करणाऱ्या शहीद भगतसिंग जी, सुखदेव जी आणि राजगुरूजींना त्यांच्या बलिदान दिनी विनम्र अभिवादन. #शहीददिवस.’